Лявон Бушмар (на белорусском языке)   ::   Черный Кузьма

Яна штосьцi гукнула жанкам, там не прыпынiлася i рушыла далей да Андрэя. Андрэй раптам пачуў у сабе трывогу, саскочыў з жняяркi, яшчэ выправiў з хамутоў конскiя грывы, адмахнуўся ад авадня i пайшоў жанчыне насустрач. Тая засаплася, ледзьве гаварыла:

- Малады конь той, завадскi, пухнуць пачаў.

- Калi?

- От раптам неяк.

- Хто пры iм?

- Стары Стафан. Больш нiкога з мужчын няма дома. I жанок, можна сказаць, нiкога няма. Я была з дзецьмi, пакiнула iх на Алену. Яна сёння на кухнi. Мне бегчы назад трэба.

Пасля дадала яшчэ:

- Няма каго па Ўладзiка паслаць.

Андрэй выпраг конi, стрыножыў iх на ржышчы, прыпаручыў жанкам i пабег.

Конь тыднi два таму быў куплены на завод у суседнiм калгасе. Ён стаяў у стайнi ля жолаба, звесiўшы мысу долу. Пухлiна пайшла ад капытоў скрозь па нагах. Каля яго клапацiўся стары Стафан.

- Апойкi, - сказаў ён.

- Хто яго паiў?

Стары стаў успамiнаць.

- А хто на iм куды i калi ездзiў?

- Гэтымi днямi як Вiнцэнтага пасылалi па жалеза, дык ён быў канешне намогся на iм ехаць.

- I ездзiў?

- Ездзiў.

- Утамiў?

- Утамiў.

- I сам адразу паiў?

- От гэтага не ведаю.

- А хто ведае?

- Я не паiў тады яго цэлую ноч, баяўся, гэтакi быў ён змардованы. Можа, хiба ён яго дзе ў рэчцы за агародамi папаiў, як пад'язджаў дадому.

Андрэй хапiўся за галаву:

- Бяжы на пшанiчышча, бяры аднаго каня, запрагай i ганi па доктара ў мястэчка.

Стафан рушыў бегчы. Жняярка ў той дзень гуляла да самага вечара.