На ысё ёсць прычына (на белорусском языке)   ::   Колас Якуб

А "прафесар", яшчэ раз зiрнуўшы на грудок, што дымiўся, i на лагчынку нiжэй грудка, - ён быў пэўны, што агонь не пяройдзе праз лагчынку, - сказаў з поўнаю перакананасцю:

- Агонь патухне, дойдзе да лагчыны i...

Крумкач раптам сарваўся i не скончыў таго, што меўся сказаць: падзьмуў вецер i запарушыў прамоўцу вочы. Крумкач сарваўся з галiны i паляцеў, як непрытомны, немаведама куды, што вельмi здзiвiла грамаду.

- Што з iм сталася?

- З вялiкай вучонасцi нешта прыключылася, - чулiся галасы.

- На ўсё ёсць прычына, - уздыхнула сарока.

- Балван! - шыкнуў злосна цецярук.

Разышлося, разляцелася i распаўзлося балотнае грамадства, заспакоенае ўсё ж такi словамi крумкача.

Чакалi далейшых падзей, чакалi з цiкавасцю. Балота ж дымiлася i дымiлася. Цёмна-шэрая пляма навокала дубовага пня ўсё расла i расла. Пень i ўсе рэшткi ад дуба сатлелi. Увесь груд, дзе стаяў дуб, выгараў дашчэнту. Тысячамi нявiдных сцежачак наступаў агонь на балота; далёка чуўся пах гары, а лес i гакi засцiлалiся дымам.

- Глядзiце: агонь даходзiць да лагчыны!

- Лагчына пачынае гарэць!

- Агонь пераходзiць лагчыну!

- Насланне нейкае: як гэта можа гарэць лагчына? - дзiвiўся бусел.

- Справа дрэнь! Справа дрэнь! - гракала варона.

- А крумкач пацяшаў, што агонь далей лагчыны не пойдзе, - скардзiўся перапужаны драч.

- Крумкач - дурак! - прамовiў журавель.

- Трэба нешта рабiць! - пiшчаў камар.

- Трэба, трэба, - цвiркаў конiк.

- Так, так! - згаджалася качка.

- Нядружны ў нас народ, - азвалася галка.

- Паслухайце мяне, грамада! - выступiў бусел. - Агонь вады баiцца.