Лявон Бушмар (на белорусском языке)   ::   Черный Кузьма

Галас дагнаў яго ўчыстым полi. Ён прагнаў сабаку дадому. Каня гнаў так, як бы пагоня насцiгала яго.

Х

Вiнцэнты ачомаўся надвечар. Снегавы холад абудзiў яго. Вельмi балеў левы бок i плячо. Нават зварухнуцца было цяжка. Ён папробаваў крычаць, але не мог. Замест голасу было штосьцi нялюдскае, немагушчае. Ён ляжаў гэтак i калацiўся ад холаду. Разам з тым гарачка туманiла галаву i ламала каленi. Разгаты дуб упiраўся над iм у неба. Вецер не даваў спакою. Вiнцэнты зноў пачаў трацiць прытомнасць, але востры струменьчык думкi на момант устрасянуў яго. Ён зрабiў нечалавечы рух балючым целам i сяк-так перакiнуўся на другi бок, пасля лёг на жывот. Грудзi ўехалi ў цяжкi снег. Уткнуўся ў яго i твар. Цяпер стала яшчэ горш. Ён так пабыў, пакуль адсопся i папробаваў паўзцi. Ногi былi здаровыя, ён iмi ўпiраўся ў снег i гэтак патроху браўся наперад. Так выкiроўвацца пачаў на сцежку, а там ужо шукалi яго.

Тым часам каля сцежкi ён зусiм страцiў сiлы i прытомнасць. Як бралi яго пасля на санi, яму здавалася, што гэта Бушмар, дробны паўпанак, саджае яго ў свой фаэтон, а ён не хоча лезцi: "Я яго нiколi ля касцёла за локаць не трымаю, у яго нават свайго лёкая няма. I не гонар мне ездзiць у яго фаятоне, ды яшчэ разам з iм". У хвiлiны прасвятлення думкi ён шаптаў:

- Гэта ён, гэта ён.

- Хто i што? - пыталi ў яго.

- Ён, ён, - шаптаў ён i не мог сказаць - "Бушмар".

Дома ён упаў у вялiкую гарачку. I ўсё сухiмi губамi шаптаў, крывячыся ад болю:

- Вяльможны пане, не турбуйцеся. Калi вяльможная ласка...