На беразе (на белорусском языке)   ::   Черный Кузьма

- От... распагодзiлася, - загаварыў араты, - дык я думаю сабе, выеду хоць ад меж адбяру, усё хлопцу будзе заўтра лягчэй. Але як выпагадзiлася, панiзiў ён голас, - цёпла, весела.

У гэтых словах - "цёпла, весела" - чулася нейкая радасць чалавека, якi бачыць сонца i светлую ад яго зямлю.

- Добра арэцца? - запытаў Амелька, каб як-небудзь разгаварыцца.

- Добра, - адказаў чалавек i, глянуўшы ў разору, прыбавiў: - Люблю я, браце, араць. Ходзiш сабе босы па мяккай разоры, i здаецца табе, што зямля ў цябе ўлазiць.

- А хiба гэта добра?

- Ну, а што, браце. Чалавек адарваўся ад зямлi - прапаў...

- А дзе ж ён можа дзецца з зямлi? - сказаў Амелька. - Усё роўна нiкуды з яе не зыйдзеш, каб i хацеў. На ёй астанешся.

Чалавек пацiснуў плячыма, бо не знайшоў адказу.

А Амелька пачуў думку, выказаную чалавекам. Гэта думка ўвесь час у яго самога была ў галаве. I яму стала весела. I ўсе яго думкi, як бы зрабiўшы сваё дзела, знiклi, пакiнуўшы нейкае лёгкае i бадзёрае пачуццё ў грудзях.

- Дай, браце, я прайду зараз вакол, - сказаў Амелька, беручыся за плуг, - даўно ўжо не араў.

- Прайдзi сабе, - сказаў чалавек i, махнуўшы пугай на каня, цiха гукнуў: - Но!..

Амелька пайшоў за плугам па паласе. Падняўся на гору, мiнуў яе i спусцiўся ўнiз, дзе пачынаўся невялiчкi паплавец i на iм рэдкiя кусты.

К яму, па калючым iржышчы, босы i ў адной кароткай кашульцы, падкасаны, быстра бег хлопчык гадоў трынаццацi.

- А дзе тата? - запытаў ён, трохi спалохаўшыся.