Справа Виктара Лукашэвича (на белорусском языке)   ::   Черный Кузьма

Папытайся сабе ў Маргарыты... Куды яна пайшла?

- Па палатно.

- Гэта Вiцю на капоту?

- Ён у летнiм фрэнчы ходзiць?

- Ходзiць.

- Як жа ён не захалодзiцца?

- Не ведаю.

I падумала цяпер: "Нашто я пра гэты фрэнч папытала, усё трэба ведаць, але не пра ўсё гаварыць". Увайшла назад у хату, глядзела яшчэ праз дзверы на яго i зноў думала пра тое, успомнiўшы, што кагадзе сцiхла гаварыць яму, каб ён не курыў.

"Нейк жа боты яму справiлi... У халодным зрэб'i зiмуе, але хоць абуўся добра... Можа яму, што ён курыць, асалода якая ад гэтага; можа ён iншае i не ведае нiколi. Мусiць жа, ён нiколi не даспiць, не даесць; устае досвiткам малацiць, а намалацiўшыся, вучыцца бяжыць, а прыбегшы з гэтага вучэння, сечку рэзаць iдзе. Дзiва што ён гэтакi спрацованы".

Дык не магла яна, каб зноў не запытацца:

- Калi табе гэтыя боты шылi?

- Яшчэ ўвосень.

- Мусiць, збожжа якое прадавалi на боты?

- Не, гэта я запасвiў.

Яна ўспомнiла лiст ад сястры: "...Якубу вучыцца трэба iсцi i каровы дапасваць, дык мы i самi не ведаем, што рабiць. Ён вельмi занудзiўся, таварышы яго ўсе вучыцца пайшлi..."

- Дапасваў ты?

- Але.

- А як жа ты вучыцца пайшоў?

- Спазнiўся траха не на два месяцы.

- Як жа цябе прынялi?

- Мама ўпрасiла нейк... Не хацелi прымаць.

Маўчалi доўга. Яна села каля хворай. Каб не стукаць, ён на пальчыках увайшоў у хату следам за ёю i зашаптаў:

- А ты доўга будзеш тут?

- На тыдзень мяне пусцiлi.